Proje: Beylikdüzü Belediyesi Yaşam Vadisi, Köprü ve Baağlantıları Yarışması
Lokasyon: Beylikdüzü / İSTANBUL İşveren: Beylikdüzü Belediyesi
Yıl: 2015

Durum: 1. Mansiyon

Ekip: Alper Derinboğaz, Enise Burcu Derinbogaz, Nilüfer Çalışkan, Uğur Sütçü, Edin Zaim, Selçuk Kişmir

Beylikdüzü Yaşam Vadisi için yaya ve araç bağlantılarını içeren ödüllü yarışma projesi.

KENT ÖLÇEĞİNDE YAŞAM VADİSİ (Planlama) İki Havza Arasında Uzanan Eko-Sistem Küçükçekmece ve Büyükçekmece Gölleri arasındaki bölgenin doğal formunu 4 adet kuzey - güney yönünde uzanan ekolojik koridor şekillendirmektedir. E5’in oluşturduğu yapay bariyer, bu bölgenin doğal yapısının sürdürülebilirliğini tehdit edici bir rol oynamaktadır. Bu koridorların tamamının kuzey-güney sürekliliği E5 tarafından kesintiye uğramaktadır. Koridorların ikisi, göl kıyıları ile eğimli araziler boyunca uzanmakta doğal karakterleri, yerleşime uygun olmayan topografyası ve koruma kuşakları sayesinde nispeten korunmuş durumdadır. Diğer iki dikey koridor ise H aramidere ve K avaklıdere havzalarıdır. Dere yatakları büyük ölçüde ıslah edilmiş ve doğal izini kaybetmiş ve çevrelerindeki düzensiz yapılaşmanın olumsuz etkilerine maruz kalmaktadırlar. Bu doğrultuda, Kavaklıdere’nin yaşam vadisi olarak tanımlanıp doğal karakterinin sürdürülebilir kılınması önem taşımaktadır. Proje kapsamında, vadi boyunca önerilen fonksiyonlar bu amaca hizmet edecektir. Proje alanın doğal dokusunun sürdürülebilirliği açısından E5’in oluşturduğu bariyerin aşılması ve dört dikey koridoru birbirine bağlayacak bir sistem olarak tasarlanması gerekmektedir. Özellikle, E5 bariyerinin aşılması için dere havzalarının E5 ile kesiştiği noktalarda, havzaların doğal sürekliliğini sağlayacak mekânsal tasarım çözümlerinin geliştirilmesi önerilmektedir.

Kente Sızan Kılcal Yeşil Doku İmar planlarında, Beylikdüzü’nün güney kesimlerine yaygın bir şekilde konut alanları önerilmiştir. Bununla birlikte, bütüncül bir yeşil sistem geliştirilmemiştir. Yaşam Vadisi, kentin esas doğal ve rekreatif aksı konumundadır. Bu bağlamda, Yaşam Vadisi’nin kent içine sokulması ve özellikle, güney kesimindeki konut ağırlıklı dokunun içine sızacak bir yeşil sistemin geliştirilmesi önem taşımaktadır. Hem bölgesel yeşil koridorları birbirine bağlayacak, hem de k entlileri Yaşam Vadisi’ne ulaştıracak kılcal yeşil doku proje kapsamında önerilmektedir. Bu dokunun farklı doğallık kademelerinde tasarlanarak tedricen kente sızması öngörülmektedir. Böylelikle hem Yaşam Vadisi’nin ekolojik sürdürülebilirliğinin sağlanması hem de kentlilerin ihtiyaçları için gerekli yeşil alanların kazanılması mümkün olacaktır.

VADİ ÖLÇEĞİNDE YAŞAM VADİSİ Yaşam vadisindeki işlevler, kuzeyden güneye doğru “kentselden doğala” olmak üzere doku değiştirmektedir. “Kentsel Peyzaj”, proje alanı ve çevresinde yoğunlaşmakta özellikle Kavaklı sanayi alanlarının dönüşümünü ve toplu konut alanlarının ihtiyaç duyduğu kentsel merkezi oluşturacaktır. “Üretim Peyzajı”, vadinin orta kesimlerinde yer alarak hem Beylikdüzü’nün kırsal karakterini destekleyecek hem de kentlilerin yeşil alan ihtiyacını karşılayacaktır. “Doğal Peyzaj”, vadinin tamamen doğallaşarak denize kadar uzandığı ekolojik sürekliliği sağlayacak ve aynı zamanda hassas kıyı ekosistemini güçlendirecektir.

Vadi Boyunca Algılara Hitap Eden Temalar Vadi tasarımına yaklaşımın temel prensibi vadiyi farklı açılardan algılama olmuştur. Bu prensip doğrultusunda, yaya ve bisikletli kullanıcılar vadinin içine çekilerek duyularına hitap edecek deneyimler yaşayabilecekleri mekanlar oluşturuldu. Kentsel dokudan gelen akslar ile vadi zonlara ayrılmış, bu zonlar tema ve işlevlere bölünmüştür. Bu zonlar içine odak noktaları ve istasyonlar yerleştirilmiştir. Tüm vadi boyunca tekrar eden istasyonlar bisiklet parkı, oturma elemanı ve gölgelik alan tanımlamakta aynı zamanda vadi kimliğini tanımlayan bir sembol ortaya koymaktadır. G ençlik zonu, Bağlanma zonu, K eşif zonu, Rekreasyon zonu, Dönüşüm Zonu, Üretim Zonu olmak üzere kuzey güney aksında 6 bölgeye ayrılmıştır.

Doğal Peyzajı İyileştirmek Yaşam Vadisi’nin mevcut peyzajını doğal sistem prensipleri ile güçlendirmek, uzun vadede ekolojik kalitesi yüksek, flora ve faunası zengin bir peyzaja dönüştürmek esastır. Bu amaçla yerel öncü türler ile mümkün olduğunca doğal bitkisel peyzajlar tasarlanması hedeflenmiştir. Kısa vadede otsu türlerin çalılara, çalılardan genç ağaçlara, uzun vadede genç ağaçlardan büyük ağaçlara evrilen bu süreç Yaşam Vadisi peyzajının gelecek vizyonunu oluşturmalıdır. Bu kapsamda öncü türler ile vadi vejetasyonunun aktive edilmesi ve sekonder süksesyona altlık hazırlanması amaçlanmaktadır. Stratejik planda da ifade edildiği gibi vadinin proje sınırının kuzey ucunda yer alan kavşaktan başlayarak güneye doğru uzanan karakterinin imar planını da dikkate alan işlevlerle ilişkili biçimde kurgulanmıştır. Ticari alan, üniversite, belediye hizmet binası, sivil toplum hizmetleri, köprü bağlantısı, konut alanları, öneri eğitim bölgeleri, biyolojik gölet, etkinlik çayırı, spor alanları, biyosfer rezerv alanı gibi programlar, birer odak noktası olarak birbirine bağlanmakta, vadinin a ktif ve pasif alanları tanımlanarak, ekolojik kalitenin sistemli bir biçimde arttırılması amaçlanmıştır. Peyzajın doğal sürecini s timüle etmek ve bu yönde stratejiler geliştirmek vadinin sürdürülebilirliği açısından önem taşır.